Diabetes in alle levenssituaties
Overgewicht is een hoofdoorzaak van het stijgende aantal personen met diabetes type 2. Naast het voedingspatroon is te weinig lichaamsbeweging vaak ook een oorzaak voor extra kilo's. Meer en vooral regelmatig bewegen helpt niet alleen om tot een gezonder gewicht te komen, maar ook tegen hoge bloeddruk (hypertensie). Ook al is het misschien lastiger om te sporten met diabetes, er zijn mogelijkheden om onder begeleiding te sporten. Bij inspanning verbrandt het lichaam meer suiker en bestaat er een verhoogd gevaar voor hypoglykemie.
Ken uw lichaam!
Bij het sporten, moet een persoon met diabetes weten hoe het lichaam op de inspanningen reageert. Het advies is dan ook om met uw behandelend arts te bespreken welke sport u wilt uitoefenen en de mate van intensiteit samen af te stemmen. Ga niet van nul beweging opeens heel veel bewegen. Bouw het op en meet regelmatig uw bloedglucose om inzicht te krijgen in het effect van beweging op uw bloedglucose. Denk ook aan het meenemen van voeding (sportrepen, isotonische dranken, gedroogde vruchten) een must om de bloedglucosespiegel op peil te krijgen.
Duursporten als joggen, fietsen, intensief wandelen en zwemmen worden aanbevolen. Bij deze sporten wordt meer vet verbrand en neemt de bloedglucose af. Daarom is in bepaalde omstandigheden ook een aanpassing van de dosis insuline nodig (duursport werkt als langdurige insuline en kan daardoor ook in de nacht erop nog tot hypoglykemie leiden).
Bij alle mensen met diabetes is voeding een belangrijk aspect van de therapie De hoeveelheid vet, koolhydraten en eiwitten in het eten is in combinatie met insuline of geneesmiddelen doorslaggevend voor de ontwikkeling van de glucosespiegel. 80% van de personen met diabetes type 2 heeft overgewicht. Hoge bloeddruk en stofwisselingsstoornissen (metabool syndroom) zijn bijkomende belastende factoren die eveneens afhankelijk zijn van voeding.
Minder in plaats van verbieden
Vroeger bestond de neiging om bepaalde voeding te „verbieden“ voor mensen met diabetes. Daaruit ontstond een grote markt met voeding voor diabetici, zoals zoetigheden zonder suiker. Vandaag de dag geldt echter: eten mag, zij het met mate. De persoon met diabetes mag ook genieten, maar moet tegelijkertijd zijn/haar grenzen kennen. Hetzelfde geldt voor alcohol, waarvan de werking op de bloedglucose vaak lastig in te schatten is.
Tijdens de zwangerschap kan door de veranderende hormoonhuishouding een speciale vorm van diabetes worden ontwikkeld. Bij ongeveer 5% van de zwangere vrouwen produceert de alvleesklier ontoereikend insuline, wat tot zwangerschapsdiabetes kan leiden. Een te hoge bloedglucosespiegel tijdens de zwangerschap kan zowel voor de moeder als voor het kind gevaarlijk zijn. Voor de moeder dreigt bijvoorbeeld een te hoge bloeddruk, vroegtijdige weeën en een grotere kans op keizersnede. De baby kan aan geelzucht leiden, een ademnoodsyndroom ontwikkelen of een versterkte groei doormaken (meer dan 4.000 g bij de geboorte).
Hoe wordt zwangerschapsdiabetes behandeld?
Een verandering van voeding en een langzame toename van het lichaamsgewicht zijn belangrijk. Zo wordt het lichaam gestimuleerd om meer insuline te produceren en dat is vaak voldoende om zwangerschapsdiabetes te behandelen. In zeldzame gevallen is een behandeling met insuline noodzakelijk. Een internist of specialist zal hierbij een begeleidende rol spelen. Bij elke vorm van behandeling is het absoluut noodzakelijk om meermaals per dag de bloedglucose te meten. In het geval van een insulinebehandeling bevelen experts zes metingen per dag aan (voorafgaand aan de maaltijd en telkens een uur erna).
Diabetes type 2 treedt vaak vanaf het 40ste levensjaar op. Om die reden werd het vroeger ouderdomsdiabetes genoemd. Diabetes type 2 heeft echter slechts deels met leeftijd te maken. Veel doorslaggevender zijn de erfelijke aanleg en eet- en bewegingsgewoonten. Mensen boven de veertig ervaren vaker een hoge bloeddruk, overgewicht en bewegen wellicht te weinig. Dit zijn stuk voor stuk gunstige omstandigheden voor diabetes.
Naarmate we ouder worden, verandert ons lichaam. De stofwisseling wordt langzamer en we hebben minder energie nodig, maar toch genoeg voedingsstoffen. Het is des te belangrijker om voor goede voeding te zorgen die bij de leeftijd past. Op hogere leeftijd blijft bovendien vaker het dorstgevoel achterwege, terwijl het bijzonder belangrijk is om voldoende te drinken. Met 1 tot 2 liter per dag blijft u fit en in staat om te presteren. Maar voorzichtigheid is geboden: dranken met suiker (ook vruchtensap!) verhogen de bloedglucosespiegel zeer snel.
Veranderingen door ouder worden
"Leeftijd speelt zich af tussen de oren, niet op de geboorteakte", zei een beroemde tennisspeelster. Niet het getal is van belang, maar het welzijn en de fitheid. Toch worden we allemaal ouder en moeten we met de veranderingen in ons lichaam leven. Deze veranderingen zijn normaal, maar kunnen door een slecht onderhouden diabetes worden versterkt (en vice versa). Naarmate de leeftijd stijgt, neemt vooral het gevaar van een laag bloedsuikergehalte toe: vaak worden de symptomen niet herkend of verkeerd ingeschat.
Eenvoudige zelfcontrole
Om zelfstandig te blijven en regelmatig de bloedglucose te kunnen meten, is het van belang om een uitrusting te hebben die bij de leeftijd past. Bijvoorbeeld een meetapparaat als de Contour XT, dat goed in de hand ligt en een beeldscherm met grote cijfers heeft.
